Bản quyền YouTube là gì? Bản quyền YouTube là vấn đề quan trọng mà mọi nhà sáng tạo nội dung cần nắm rõ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về bản quyền YouTube, các loại vi phạm thường gặp và đặc biệt là cách gỡ “gậy bản quyền” một cách hiệu quả, bảo vệ kênh YouTube của bạn khỏi những rắc rối pháp lý.
Bản quyền là quyền sở hữu đối với một tác phẩm do cá nhân hoặc tổ chức sáng tạo ra, cho phép họ độc quyền sử dụng và cấp phép cho người khác khi cần. Quyền này áp dụng cho cả tác phẩm đã công bố và chưa công bố, nhằm bảo vệ lợi ích của chủ sở hữu.
Trên YouTube, bản quyền hoạt động theo nguyên tắc tương tự. Mỗi video được đăng tải đều là sản phẩm sáng tạo mà cá nhân hoặc tổ chức đã đầu tư thời gian, công sức và chi phí để thực hiện. Để bảo vệ video khỏi vi phạm bản quyền và đảm bảo quyền lợi của chủ sở hữu, YouTube cho phép đăng ký bảo hộ bản quyền hoặc các quyền liên quan khác tùy theo từng loại nội dung.
Các video đăng tải trên YouTube có thể thuộc các dạng sau:
Theo Điều 17 của Luật Sở hữu Trí tuệ, bản ghi âm, ghi hình, cuộc biểu diễn và chương trình phát sóng đều có thể đăng ký bảo hộ quyền sở hữu. Do đó, video thuộc các dạng này khi đăng tải lên YouTube đều có thể được bảo vệ bản quyền.
Tuy nhiên, để được bảo hộ thành công, tác phẩm phải có tính sáng tạo và được cố định trên một phương tiện hữu hình. Lưu ý rằng tiêu đề và tên video không thuộc phạm vi bảo hộ bản quyền.
Câu trả lời chắc chắn là có hậu quả! Bản quyền YouTube được thiết lập nhằm bảo vệ sự sáng tạo, chất xám và quyền lợi của các cá nhân hoặc tổ chức sở hữu nội dung. Nếu sử dụng nhạc, hình ảnh hoặc bất kỳ nội dung nào từ một video trên YouTube mà không có sự cho phép, rất có thể nền tảng sẽ yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm. Điều này đồng nghĩa với việc video bị dính bản quyền YouTube.
Khi vi phạm bản quyền, YouTube có thể:
Bản quyền YouTube là một vấn đề quan trọng cần được lưu ý. Để tránh vi phạm, hãy đảm bảo tuân thủ các quy định và xin phép trước khi sử dụng nội dung có bản quyền. Trong phần tiếp theo, hãy cùng tìm hiểu cách xin phép bản quyền YouTube để đăng tải nội dung hợp lệ!
Ngoài ra người dùng có thể tham khảo thêm một số nội dung liên quan đến bản quyền nhạc trên Youtube khác như:
Trước khi đăng tải video lên YouTube, cần đảm bảo rằng tất cả nội dung trong video, bao gồm hình ảnh, âm nhạc và các đoạn video, đều thuộc quyền sở hữu hoặc đã được cấp phép sử dụng hợp pháp. Nếu không, việc xin phép bản quyền YouTube là điều bắt buộc.
Quy trình xin phép bản quyền khá đơn giản: chỉ cần liên hệ trực tiếp với tác giả hoặc chủ sở hữu nội dung để đàm phán về quyền sử dụng. Có thể gửi email hoặc liên hệ qua các kênh chính thức để thương lượng về điều kiện cấp phép và các giấy tờ cần thiết.
Việc xác định chủ sở hữu của một bản nhạc hay video không quá khó. Có thể tra cứu thông tin qua các tổ chức quản lý bản quyền như Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Trung tâm Bảo vệ Quyền Tác giả Âm nhạc Việt Nam (VCPMC), hoặc tìm thông tin liên hệ trực tiếp trên nền tảng YouTube của tác giả.
Sau khi có được thông tin liên lạc, cần gửi một email chuyên nghiệp, giới thiệu bản thân, nêu rõ mục đích sử dụng nội dung, đồng thời yêu cầu chủ sở hữu cung cấp văn bản xác nhận cho phép sử dụng tác phẩm. Nếu video không có mục đích thương mại, điều này sẽ giúp tăng khả năng nhận được sự đồng ý.
Ngoài ra, khi muốn đăng lại video của một người khác trên YouTube, cần liên hệ trực tiếp qua thông tin mà họ cung cấp trên kênh để xin phép. Chỉ khi có sự chấp thuận bằng văn bản, nội dung đó mới có thể được sử dụng hợp pháp trên YouTube.
YouTube đã đầu tư hàng trăm triệu đô la để phát triển và vận hành ba công cụ chính trong hệ thống quản lý bản quyền, bao gồm: Biểu mẫu Web (Webform), Công cụ Khớp Bản quyền (Copyright Match Tool) và Content ID. Những công cụ này giúp ngăn chặn việc tải lại nội dung trùng khớp, bảo vệ quyền lợi của các chủ sở hữu bản quyền.
Mỗi công cụ có đối tượng sử dụng, điều kiện truy cập và mức độ tự động hóa khác nhau, phù hợp với nhu cầu của từng chủ sở hữu bản quyền:
Tiêu chí | Webform | Copyright Match Tool | Content ID |
Đối tượng sử dụng | Kênh YouTube và chủ sở hữu có nội dung bản quyền hiếm khi bị sao chép | Kênh YouTube và chủ sở hữu có nội dung thỉnh thoảng bị reup | Các hãng phim, hãng thu âm, tổ chức quản lý tập thể có nội dung bị reup thường xuyên |
Điều kiện sử dụng | Mọi người đều có thể sử dụng | Thành viên của Chương trình Đối tác YouTube hoặc đã gửi yêu cầu gỡ bỏ hợp lệ | Chủ sở hữu có nhu cầu cao, hiểu biết bản quyền, có nguồn lực để quản lý hệ thống tự động |
Nguồn lực quản lý | Tự quản lý | Tự quản lý | Đội ngũ chuyên trách với kiến thức chuyên sâu |
Quyền truy cập | Mọi người | Hơn 3 triệu kênh | Hơn 7.700 đối tác |
Khả năng chặn video tái đăng | Có | Có | Có |
Mức độ tự động hóa | Trung bình: Chỉ hiển thị video bị gỡ bỏ | Cao: Hiển thị video bị gỡ bỏ và một số video trên kênh riêng | Rất cao: Hệ thống tự động phát hiện và xử lý vi phạm |
Nguy cơ lạm dụng | Cao | Thấp | Thấp |
Nhờ những công cụ này, YouTube giúp bảo vệ nội dung bản quyền, hạn chế tình trạng sao chép trái phép và đảm bảo quyền lợi của các nhà sáng tạo nội dung.
Bạn có thể bị xem là vi phạm bản quyền trên YouTube nếu rơi vào một trong các trường hợp sau:
Nếu bạn phát hiện nội dung của mình bị sử dụng trái phép, bạn có thể gửi yêu cầu gỡ bỏ thông qua biểu mẫu vi phạm bản quyền của YouTube để bảo vệ quyền lợi của mình.
Bản quyền bảo vệ các tác phẩm sáng tạo thuộc các lĩnh vực sau:
Tuy nhiên, ý tưởng mới không được bảo vệ bản quyền. Các ý tưởng, dữ kiện hay quy trình không đủ điều kiện để đăng ký bản quyền, vì luật bản quyền chỉ bảo vệ những tác phẩm mang tính sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức cụ thể. Ngoài ra, tên gọi và tiêu đề cũng không thuộc phạm vi bảo hộ bản quyền.
Để tránh vi phạm bản quyền khi đăng nhạc lên YouTube, cách an toàn nhất là sử dụng các bài nhạc được YouTube cung cấp miễn phí. Hiện tại, YouTube đã tích hợp danh sách nhạc miễn phí này trong YouTube Studio.
Hướng dẫn thực hiện:
Sử dụng nhạc từ thư viện này giúp bạn tránh bị YouTube gỡ bỏ video hoặc tắt âm thanh do vi phạm bản quyền.
Bạn có thể nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả tại các địa điểm sau:
Hồ sơ đăng ký quyền tác giả cần bao gồm các giấy tờ sau:
Lưu ý: Tất cả tài liệu phải được lập bằng tiếng Việt. Nếu sử dụng ngôn ngữ khác, cần có bản dịch sang tiếng Việt.
Thời hạn cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả là 15 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan có thẩm quyền nhận được hồ sơ hợp lệ.
Trường hợp từ chối cấp Giấy chứng nhận, cơ quan có thẩm quyền phải thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do cho người nộp hồ sơ.
Để bảo vệ nội dung trên YouTube, bạn cần đăng ký sử dụng Content ID. Đây là công cụ giúp bạn dễ dàng xác định và quản lý các nội dung thuộc quyền sở hữu của mình trên nền tảng.
Khi phát hiện vi phạm, chủ sở hữu có thể chọn một trong ba phương án:
Để đăng ký bản quyền trên YouTube, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Vào trang YouTube Trợ giúp để bắt đầu quá trình đăng ký bản quyền.
Bước 2: Điền thông tin cá nhân
Cung cấp đầy đủ các thông tin theo yêu cầu, bao gồm:
Bước 3: Cung cấp danh sách video cần đăng ký bản quyền
Bước 4: Gửi đơn đăng ký và chờ xét duyệt
YouTube Checks là công cụ giúp phát hiện các vấn đề về bản quyền và vi phạm nguyên tắc quảng cáo trước khi video được xuất bản. Dưới đây là hướng dẫn sử dụng:
Cách kiểm tra nội dung bằng YouTube Checks
Bước 1: Truy cập YouTube Studio.
Bước 2: Nhấn vào Tải video lên → Chọn hoặc kéo thả video bạn muốn đăng.
Bước 3: Điền đầy đủ thông tin trong mục Chi tiết và Cài đặt nâng cao.
Bước 4: Ở phần Kiểm tra, hệ thống sẽ quét toàn bộ nội dung trong video. Nếu không phát hiện vi phạm bản quyền, YouTube sẽ hiển thị thông báo “Không phát hiện vấn đề nào”, cho phép bạn tiếp tục.
Bước 5: Chọn Chế độ hiển thị và nhấn Xuất bản.
Lưu ý khi sử dụng YouTube Checks
Nếu nhận được khiếu nại bản quyền trên YouTube, bạn có thể đã vi phạm một trong các trường hợp sau:
Do đó, hãy kiểm tra kỹ nội dung video trước khi đăng tải lên YouTube để tránh vi phạm bản quyền.
Nếu video của bạn bị khiếu nại bản quyền, bạn vẫn có thể chỉnh sửa hoặc xóa phần nội dung vi phạm để tiếp tục sử dụng video trên YouTube. Hiện nay, YouTube đã đơn giản hóa quá trình này, giúp bạn dễ dàng gỡ bỏ phần vi phạm mà không cần phải xóa toàn bộ video.
Hướng dẫn gỡ phần nội dung dính bản quyền trên YouTube:
Bước 1: Truy cập và đăng nhập vào YouTube Studio.
Bước 2: Vào mục Videos, tìm video bị khiếu nại bản quyền → Nhấn vào Copyright claim.
Bước 3: Chọn View copyright claim details để xem chi tiết về vi phạm bản quyền.
Bước 4: Nhấn vào SELECT ACTION để chọn cách xử lý.
Bước 5: Nếu không muốn tranh chấp, bạn có thể chọn Trim out segment để cắt bỏ phần nội dung bị vi phạm.
Bước 6: Đọc kỹ những ảnh hưởng có thể xảy ra, nếu đồng ý tiếp tục, nhấn Continue.
Bước 7: Chờ hệ thống xử lý, thời gian có thể kéo dài vài tiếng tùy vào độ dài nội dung bị cắt.
Sau khi quá trình hoàn tất, video sẽ không còn vi phạm bản quyền và bạn có thể tiếp tục sử dụng nó trên YouTube, kể cả với mục đích kiếm tiền.
Tiêu chí | Bản quyền | Quyền riêng tư |
Định nghĩa | Quyền sở hữu đối với một tác phẩm sáng tạo (hình ảnh, video, âm thanh, văn bản, v.v.) | Quyền cá nhân được bảo vệ khỏi sự can thiệp trái phép vào đời sống riêng tư |
Phạm vi bảo vệ | Bảo vệ tác giả, chủ sở hữu đối với nội dung do họ sáng tạo hoặc sở hữu | Bảo vệ thông tin cá nhân, hình ảnh, danh dự, bí mật đời tư của cá nhân |
Ví dụ 1 | Một người quay video có sự xuất hiện của bạn và đăng lên YouTube – họ sở hữu bản quyền video đó | Một người đăng tải video về bạn lên YouTube mà không có sự đồng ý của bạn – vi phạm quyền riêng tư |
Ví dụ 2 | Một bức ảnh do bạn chụp được bảo vệ bởi bản quyền và không ai có thể sử dụng nếu chưa có sự cho phép | Hình ảnh cá nhân của bạn bị sử dụng trên mạng mà không có sự đồng ý của bạn – vi phạm quyền riêng tư |
Cách bảo vệ | Đăng ký bản quyền, sử dụng Content ID trên YouTube để quản lý nội dung | Gửi yêu cầu gỡ nội dung vi phạm hoặc khiếu nại đến YouTube hoặc cơ quan pháp luật |
Hậu quả khi vi phạm | Nội dung vi phạm có thể bị gỡ, chủ sở hữu có thể yêu cầu bồi thường | Nội dung xâm phạm có thể bị gỡ, người vi phạm có thể bị kiện hoặc xử phạt |
Trường hợp ngoại lệ về bản quyền là những quy định pháp lý cho phép sử dụng nội dung có bản quyền mà không cần xin phép chủ sở hữu, nhưng chỉ trong một số trường hợp nhất định.
Tại Hoa Kỳ, ngoại lệ bản quyền phổ biến nhất là sử dụng hợp lý (fair use). Khi xem xét một nội dung có thuộc trường hợp này hay không, tòa án cân nhắc bốn yếu tố sau:
Các hoạt động như phê bình, bình luận, đưa tin, giảng dạy và nghiên cứu có thể đủ điều kiện để được xem là sử dụng hợp lý.
Ở nhiều quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu (EU), các ngoại lệ bản quyền mang tính giới hạn hơn và chỉ được phép trong những danh mục cụ thể, thay vì dựa trên yếu tố linh hoạt như Fair Use.
Theo Điều 17 của Chỉ thị về bản quyền trong Thị trường Kỹ thuật số Đơn nhất của EU, các trường hợp ngoại lệ bao gồm:
Các ngoại lệ này được diễn giải khác nhau tùy theo luật pháp của từng quốc gia thành viên.
Một số quốc gia như Canada, Vương quốc Anh, Úc áp dụng khái niệm xử lý hợp lý (fair dealing), kết hợp yếu tố của Fair Use nhưng giới hạn trong các danh mục cố định, như:
Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều ký Công ước Berne, một hiệp ước quốc tế cho phép sử dụng nội dung có bản quyền trong các trường hợp cụ thể như trích dẫn và đưa tin.
YouTube khuyến khích các chủ sở hữu bản quyền xem xét kỹ trước khi gửi yêu cầu gỡ bỏ nội dung để đảm bảo sự cân bằng giữa bảo vệ bản quyền và quyền tự do sáng tạo.
Ngoài ra, YouTube cũng cung cấp các công cụ hỗ trợ nhà sáng tạo, như:
Dù có một số điểm chung trong quy định về ngoại lệ bản quyền giữa các quốc gia, luật pháp của mỗi nước vẫn có sự khác biệt đáng kể, và tòa án sẽ quyết định dựa trên từng tình huống cụ thể.
Fair Use (Sử dụng hợp lý) là nguyên tắc cho phép sử dụng tác phẩm có bản quyền trong một số trường hợp nhất định mà không cần xin phép chủ sở hữu. Mục tiêu của nguyên tắc này là tránh việc thực thi bản quyền quá cứng nhắc, giúp thúc đẩy sự sáng tạo.
Có 4 yếu tố chính được xem xét khi đánh giá một trường hợp có thuộc Fair Use hay không:
Phạm vi công cộng (Public Domain) bao gồm các tác phẩm không còn được bảo hộ bản quyền và có thể được sử dụng miễn phí. Một tác phẩm chỉ rơi vào phạm vi công cộng sau một khoảng thời gian dài, tùy theo quy định của từng quốc gia.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thời hạn bảo hộ bản quyền gồm:
Trước khi đăng tải một tác phẩm lên YouTube, bạn nên kiểm tra xem tác phẩm đó có thuộc phạm vi công cộng không. Hiện không có danh sách chính thức về các tác phẩm này, nhưng bạn có thể tìm thấy thông tin từ các nguồn tham khảo đáng tin cậy.
Tác phẩm phái sinh là các tác phẩm được sáng tạo dựa trên một nội dung có bản quyền, chẳng hạn như:
Việc sử dụng nội dung có bản quyền để tạo tác phẩm phái sinh thường cần sự cho phép từ chủ sở hữu bản quyền. Nếu không, bạn có thể đối mặt với các khiếu nại vi phạm bản quyền trên YouTube.
Có. Video riêng tư vẫn phải tuân theo các quy định về bản quyền.
Nếu video riêng tư chứa nội dung có bản quyền mà không có sự cho phép, chủ sở hữu bản quyền vẫn có thể yêu cầu YouTube gỡ bỏ video đó. Nếu bạn nhận nhiều cảnh cáo vi phạm, kênh của bạn có thể bị hạn chế hoặc bị chấm dứt.
Có. Nếu YouTube Shorts chứa nội dung có bản quyền mà không có sự cho phép, video có thể bị gỡ bỏ hoặc bị khiếu nại bản quyền.
Để tránh vi phạm, bạn có thể sử dụng nhạc từ Thư viện âm thanh của YouTube, nơi cung cấp các bản nhạc có bản quyền cho YouTube Shorts. Nếu sử dụng nhạc từ thư viện này, bạn có thể phải chia sẻ doanh thu với chủ sở hữu bản quyền âm nhạc.
Nếu kênh của bạn nhận cảnh cáo vi phạm bản quyền, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng bật kiếm tiền.
YouTube yêu cầu kênh phải tuân thủ nguyên tắc cộng đồng và không có cảnh cáo vi phạm bản quyền để tham gia chương trình kiếm tiền. Nếu kênh không đáp ứng các tiêu chí này, khả năng bật kiếm tiền có thể bị hạn chế hoặc bị từ chối. Nếu bạn gặp vấn đề liên quan đến bản quyền, hãy liên hệ với BHMedia để được hỗ trợ và giải đáp.