Chuyển nhượng quyền tác giả là gì? Thủ tục, điều kiện và lưu ý quan trọng

Bạn đang muốn tìm hiểu về chuyển nhượng quyền tác giả để đảm bảo quyền lợi và khai thác giá trị tác phẩm của mình? Bài viết này sẽ giải thích rõ chuyển nhượng quyền tác giả là gì, các thủ tục cần thiết, điều kiện để thực hiện giao dịch, cùng những lưu ý quan trọng để tránh rủi ro pháp lý. 

Chuyển nhượng tác giả là gì?

Chuyển nhượng quyền tác giả là một hành vi pháp lý nhằm chuyển giao toàn bộ hoặc một phần quyền sở hữu trí tuệ từ chủ sở hữu quyền tác giả sang cho tổ chức hoặc cá nhân khác. Theo Điều 45 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (đã được sửa đổi, bổ sung các năm 2009, 2019 và 2022), chuyển nhượng quyền tác giả được hiểu là việc chủ sở hữu chuyển giao quyền sở hữu đối với các quyền được quy định tại khoản 3 Điều 19 và Điều 20 của Luật này cho bên khác thông qua hợp đồng hoặc theo quy định pháp luật có liên quan.

Lưu ý rằng, chuyển nhượng quyền tác giả không bao gồm các quyền nhân thân, ngoại trừ quyền công bố tác phẩm (quy định tại khoản 3 Điều 19). Điều này có nghĩa là chủ sở hữu không được chuyển giao quyền được công nhận là tác giả của tác phẩm hoặc quyền bảo vệ danh tiếng, uy tín gắn liền với tác phẩm.

Trong trường hợp tác phẩm có nhiều đồng chủ sở hữu, việc chuyển nhượng quyền tác giả chỉ được thực hiện khi có sự đồng thuận của tất cả các bên cùng sở hữu. Tuy nhiên, nếu tác phẩm có cấu trúc gồm nhiều phần riêng biệt, có thể sử dụng độc lập, thì mỗi đồng chủ sở hữu có quyền chuyển nhượng quyền tác giả đối với phần riêng biệt thuộc sở hữu của mình mà không cần có sự đồng ý của các đồng chủ sở hữu còn lại.

Quyền chuyển nhượng tác giả cho tổ chức, cá nhân

Chủ sở hữu quyền tác giả có quyền chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ quyền tác giả cho tổ chức, cá nhân khác thông qua hợp đồng chuyển nhượng hoặc theo quy định của pháp luật. Các quyền có thể chuyển nhượng bao gồm:

(1) Quyền sử dụng quyền đặt tên cho tác phẩm.

(2) Quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm.

(3) Các quyền tài sản, bao gồm:

• Quyền làm tác phẩm phái sinh;
• Quyền biểu diễn tác phẩm trước công chúng;
• Quyền sao chép tác phẩm;
• Quyền phân phối hoặc nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao của tác phẩm;
• Quyền truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua các phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc các phương tiện kỹ thuật khác;
• Quyền cho thuê bản gốc hoặc bản sao của tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

Lưu ý: Việc chuyển nhượng không bao gồm các quyền nhân thân, ngoại trừ quyền công bố tác phẩm.

Ngoài ra người dùng có thể tham khảo thêm một số nội dung liên quan khác như:

• What Is Copyright Transfer? Procedures, Requirements, and Important Notes
• Hướng Dẫn Cách Phát Hành Âm Nhạc, Bài Hát và Album Nhạc Số Từ A–Z
• Cách đăng ký bản quyền bài hát tại Việt Nam từ A đến Z

Quyền liên quan để chuyển nhượng quyền tác giả

Chủ sở hữu quyền liên quan có thể thực hiện chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ các quyền liên quan cho tổ chức, cá nhân khác theo hợp đồng hoặc quy định của pháp luật. Cụ thể, các quyền có thể chuyển nhượng bao gồm:

Quyền tài sản của người biểu diễn:

• Quyền định hình cuộc biểu diễn trực tiếp trên bản ghi âm, ghi hình;
• Quyền sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp cuộc biểu diễn đã được định hình;
• Quyền phát sóng hoặc truyền đạt đến công chúng cuộc biểu diễn chưa được định hình mà công chúng có thể tiếp cận được (trừ trường hợp biểu diễn để phát sóng);
• Quyền phân phối đến công chúng bản gốc hoặc bản sao cuộc biểu diễn thông qua bán, cho thuê hoặc các phương tiện kỹ thuật khác.

Quyền của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình:

• Quyền sao chép trực tiếp hoặc gián tiếp bản ghi âm, ghi hình;
• Quyền nhập khẩu, phân phối đến công chúng bản gốc hoặc bản sao thông qua hình thức bán, cho thuê hoặc các hình thức phân phối bằng phương tiện kỹ thuật khác.

Quyền của tổ chức phát sóng:

• Quyền phát sóng và tái phát sóng chương trình phát sóng;
• Quyền phân phối chương trình phát sóng đến công chúng;
• Quyền định hình chương trình phát sóng;
• Quyền sao chép bản định hình chương trình phát sóng.

Quyền tác giả không được chuyển nhượng

Theo quy định pháp luật hiện hành, một số quyền nhân thân của tác giả và người biểu diễn là không thể chuyển nhượng dưới bất kỳ hình thức nào, nhằm bảo vệ danh dự, uy tín cũng như mối liên hệ gắn bó cá nhân với tác phẩm hoặc cuộc biểu diễn. Cụ thể như sau:

Đối với quyền tác giả, các quyền nhân thân không được chuyển nhượng

• Quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm, cũng như quyền được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng;
• Quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho phép người khác tự ý sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào, nếu việc đó gây ảnh hưởng đến danh dự và uy tín của tác giả.

Đối với quyền liên quan, người biểu diễn không được chuyển nhượng

• Quyền được giới thiệu tên khi biểu diễn, khi phát hành bản ghi âm, ghi hình, hoặc khi phát sóng cuộc biểu diễn;
• Quyền bảo vệ sự toàn vẹn của hình tượng biểu diễn, không cho phép người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của người biểu diễn.

Hồ sơ đăng ký chuyển nhượng tác giả

Để thực hiện thủ tục ghi nhận chuyển nhượng quyền tác giả tại Cục Bản quyền tác giả, cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu sau:

• Đơn đăng ký chuyển nhượng quyền tác giả (theo mẫu quy định);
• Hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả có đầy đủ chữ ký, dấu xác nhận (nếu có);
• Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả (bản gốc);
• Bản lưu tác phẩm đã được đăng ký kèm theo Giấy chứng nhận;
• Hợp đồng ủy quyền (trong trường hợp ủy quyền cho tổ chức/cá nhân đại diện, ví dụ: Công ty Luật Bạch Minh);
• Bản sao giấy tờ chứng minh tư cách pháp lý của các bên:
  • Nếu là tổ chức/doanh nghiệp: Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc Quyết định thành lập;
  • Nếu là cá nhân: Bản sao CMND/CCCD;
  • Nếu tác phẩm có đồng chủ sở hữu: Văn bản thỏa thuận đồng ý của tất cả các chủ sở hữu về việc chuyển nhượng.

Thời gian đăng ký chuyển nhượng tác giả

Theo quy định, thời gian giải quyết việc đăng ký hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả tại Cục Bản quyền tác giả là khoảng 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Thủ tục chuyển nhượng quyền tác giả

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ cấp đổi

Đối với hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả

Theo Điều 46 Luật Sở hữu trí tuệ (năm 2005, sửa đổi bổ sung các năm 2009, 2019, 2022), hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả phải được lập thành văn bản, bao gồm các nội dung chính:

• Thông tin đầy đủ về bên chuyển nhượng và bên nhận chuyển nhượng (họ tên, địa chỉ);
• Căn cứ pháp lý của việc chuyển nhượng;
• Giá trị chuyển nhượng và phương thức thanh toán;
• Quyền và nghĩa vụ của các bên;
• Trách nhiệm khi vi phạm hợp đồng.

Ngoài ra, các điều khoản liên quan đến việc thực hiện, sửa đổi, chấm dứt hoặc hủy bỏ hợp đồng được áp dụng theo quy định của Bộ luật Dân sự.

Thành phần hồ sơ cấp đổi Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả

Căn cứ Điều 41 Nghị định 17/2023/NĐ-CP, hồ sơ bao gồm:

• Tờ khai đăng ký quyền tác giả hoặc quyền liên quan, có chữ ký hoặc điểm chỉ của tác giả/chủ sở hữu hoặc người được ủy quyền;
• Hai bản sao tác phẩm (hoặc bản định hình cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng);
• Văn bản ủy quyền cho Luật Việt An (nếu có);
• Bản gốc Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả/quyền liên quan kèm theo bản sao tác phẩm đã đóng dấu, ghi số chứng nhận;
• Bản sao công chứng CCCD của cá nhân (chủ sở hữu và bên nhận chuyển nhượng), hoặc giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp nếu là tổ chức;
• Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu (nếu quyền tác giả thuộc sở hữu chung).

Bước 2: Nộp hồ sơ đề nghị cấp đổi

Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, hoặc tổ chức/cá nhân được ủy quyền có thể nộp 01 bộ hồ sơ đến Văn phòng Cục Bản quyền tác giả – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo một trong ba hình thức:

• Nộp trực tiếp tại trụ sở;
• Gửi qua đường bưu điện;
• Nộp trực tuyến qua Cổng dịch vụ công của Bộ.

Bước 3: Thẩm định hồ sơ

Trong vòng 01 tháng kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền sẽ rà soát, phân loại và đánh giá tính hợp lệ của hồ sơ. Nếu hồ sơ cần bổ sung hoặc sửa đổi, sẽ có thông báo gửi đến người nộp hồ sơ.

Cơ quan có thẩm quyền có thể từ chối cấp đổi và trả lại hồ sơ trong các trường hợp sau:

• Nội dung tác phẩm có sự thay đổi so với phiên bản đã được cấp chứng nhận trước đó;
• Tác phẩm vi phạm Hiến pháp, pháp luật, thuần phong mỹ tục, chứa nội dung mê tín dị đoan, chống phá Nhà nước…;
• Tác phẩm đang có tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và chưa được giải quyết bởi cơ quan có thẩm quyền;
• Quá thời hạn quy định nhưng hồ sơ không hợp lệ hoặc không bổ sung đầy đủ theo yêu cầu.

Bước 4: Nhận kết quả

Nếu hồ sơ hợp lệ và được chấp thuận, trong vòng 15 ngày làm việc, Cục Bản quyền sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả mới mang tên bên nhận chuyển nhượng. Khi đó, thủ tục chuyển nhượng quyền tác giả được xem là hoàn tất.

Hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả

Khi ký kết Hợp đồng chuyển nhượng quyền tác giả hoặc Hợp đồng chuyển nhượng quyền liên quan, người thực hiện thủ tục cần đảm bảo hợp đồng có đầy đủ các nội dung chủ yếu theo quy định pháp luật:

Các điều khoản bắt buộc trong hợp đồng

• Họ tên và địa chỉ đầy đủ của bên chuyển nhượng và bên nhận chuyển nhượng;
• Căn cứ pháp lý làm cơ sở cho việc chuyển nhượng;
• Giá trị chuyển nhượng và phương thức thanh toán;
• Quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng;
• Trách nhiệm pháp lý trong trường hợp vi phạm hợp đồng.

Lưu ý đặc biệt trong một số trường hợp cụ thể

Tác phẩm/biểu diễn có đồng chủ sở hữu

• Việc chuyển nhượng quyền phải có sự đồng ý của tất cả đồng chủ sở hữu.
• Nếu tác phẩm hoặc đối tượng quyền liên quan có các phần riêng biệt có thể sử dụng độc lập, thì mỗi đồng chủ sở hữu có thể tự chuyển nhượng phần quyền thuộc về mình mà không cần sự đồng thuận của các chủ sở hữu còn lại.

Tác phẩm khuyết danh

• Tổ chức, cá nhân đang quản lý tác phẩm khuyết danh có quyền chuyển nhượng quyền sử dụng tác phẩm này cho bên thứ ba và được hưởng thù lao từ việc chuyển nhượng.
• Tuy nhiên, bên nhận chuyển nhượng chỉ được hưởng quyền của chủ sở hữu cho đến khi danh tính của tác giả được xác định theo quy định pháp luật.

Lưu ý liên quan đến chuyển nhượng quyền tác giả

Theo quy định tại khoản 3 Điều 45 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, trong trường hợp tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng thuộc đồng sở hữu, người thực hiện chuyển nhượng cần lưu ý những điểm sau:

• Việc chuyển nhượng quyền tác giả, quyền liên quan phải có sự thỏa thuận của tất cả các đồng chủ sở hữu.
• Trong trường hợp đối tượng quyền có các phần riêng biệt có thể tách rời và sử dụng độc lập, thì mỗi đồng chủ sở hữu có quyền tự mình chuyển nhượng phần quyền sở hữu của mình cho tổ chức, cá nhân khác mà không cần sự đồng thuận của các đồng chủ sở hữu còn lại.

Theo quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 47 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, khi thực hiện việc chuyển quyền sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan, cần lưu ý các điểm sau:

• Trường hợp tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng thuộc sở hữu chung:
  • Việc chuyển quyền sử dụng phải có sự thỏa thuận của tất cả các đồng chủ sở hữu;
  • Nếu đối tượng quyền có các phần riêng biệt có thể sử dụng độc lập, thì mỗi đồng chủ sở hữu có quyền chuyển quyền sử dụng phần riêng biệt của mình cho tổ chức, cá nhân khác.
• Tổ chức, cá nhân được chuyển quyền sử dụng quyền tác giả, quyền liên quan chỉ được phép tiếp tục chuyển quyền sử dụng cho bên thứ ba nếu có sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả hoặc quyền liên quan.

Các câu hỏi liên quan đến chuyển nhượng quyền tác giả

Trường hợp chưa đăng ký quyền tác giả thì có chuyển nhượng được không?

Câu trả lời là: Có.

Theo Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, được sửa đổi, bổ sung các năm 2009, 2019 và 2022, quyền tác giả phát sinh một cách tự động, không phụ thuộc vào việc đăng ký, cụ thể:

“Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt đã công bố hay chưa, đã đăng ký hay chưa.”

Do đó, ngay cả khi chưa đăng ký quyền tác giả, tác phẩm vẫn được pháp luật bảo hộ, và tác giả/chủ sở hữu vẫn được quyền chuyển nhượng quyền tác giả.

Tuy nhiên, trong trường hợp có tranh chấp phát sinh, bên chuyển nhượng cần cung cấp chứng cứ chứng minh quyền sở hữu đối với tác phẩm (như bản thảo gốc, tài liệu tạo tác, nhân chứng, bản lưu email, nhật ký sáng tạo…).

Sau khi chuyển nhượng:

• Chủ sở hữu mới có quyền khai thác, sử dụng tác phẩm theo thỏa thuận trong hợp đồng;
• Đồng thời có quyền đăng ký quyền tác giả với Cục Bản quyền tác giả như bình thường (không cần thực hiện thủ tục cấp đổi, vì chưa có giấy chứng nhận trước đó).

Lệ phí đăng ký quyền tác giả sau khi chuyển nhượng

Căn cứ Điều 4 Thông tư 211/2016/TT-BTC, mức phí đăng ký quyền tác giả phụ thuộc vào loại hình tác phẩm, cụ thể:

Loại hình tác phẩm	Mức lệ phí
Tác phẩm viết;  Bài giảng, bài phát biểu, bài nói khác;  Tác phẩm báo chí, âm nhạc, nhiếp ảnh	100.000 VNĐ
Tác phẩm kiến trúc, bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ khoa học	300.000 VNĐ
Tác phẩm điện ảnh, tác phẩm sân khấu định hình trên băng, đĩa	500.000 VNĐ

Lưu ý: Đây là lệ phí đăng ký quyền tác giả, không có quy định lệ phí riêng cho “chuyển nhượng quyền tác giả”. Việc chuyển nhượng có thể kèm theo chi phí dịch vụ pháp lý hoặc công chứng tùy theo nhu cầu của các bên.

Phạm vi hiệu lực của Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả

Theo Khoản 1, Điều 53 Luật Sở hữu trí tuệ (sửa đổi, bổ sung đến năm 2022):

“Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan có hiệu lực trên toàn lãnh thổ Việt Nam.”

Như vậy, sau khi đăng ký, Giấy chứng nhận có giá trị pháp lý trong phạm vi toàn quốc, giúp chủ sở hữu dễ dàng bảo vệ quyền lợi khi phát sinh tranh chấp hoặc cần chứng minh quyền sở hữu trước cơ quan chức năng.

Chuyển nhượng quyền tác giả là một hoạt động quan trọng giúp cá nhân và tổ chức khai thác hiệu quả giá trị kinh tế từ tác phẩm sáng tạo. Tuy nhiên, để đảm bảo quy trình chuyển nhượng hợp pháp, rõ ràng và bảo vệ tối đa quyền lợi của các bên liên quan, việc có sự tư vấn chuyên nghiệp là vô cùng cần thiết. BHMEDIA tự hào là đơn vị giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực bản quyền, hỗ trợ toàn diện từ thủ tục đăng ký đến soạn thảo hợp đồng và xử lý tranh chấp liên quan đến chuyển nhượng quyền tác giả. Nếu bạn đang có nhu cầu nhượng quyền, mua lại hoặc khai thác tác phẩm một cách hợp pháp, hãy liên hệ ngay với BHMEDIA để được đồng hành và tư vấn giải pháp phù hợp nhất cho từng trường hợp cụ thể.